دانشمندان میگویند روش جالبی برای جلوگیری از گسترش بیماریهایی که توسط پشهها انتقال پیدا میکنند، مانند تب دنگی، تب زرد و زیکا پیدا کردهاند. آنها میخواهند با ناشنوا کردن پشههای نر، داشتن رابطه جنسی و جفتگیری را در آنها متوقف کنند.
پشهها معمولاً در حال پرواز و میان هوا جفتگیری میکنند. پشههای نر برای رابطه جنسی و پیدا کردن پشه مادهای که صدای بال زدن جذابی داشته باشد و تعقیب او، به حس شنوایی خود متکی هستند.
محققان آزمایشی انجام دادند. آنها در این آزمایش مسیر ژنتیکی که به پشه نر در شنوایی کمک میکند را تغییر دادند. نتیجه این بود که پشههای نر، دیگر با پشههای ماده تماس برقرار نمیکردند. حتی پس از سه روز در کنار پشههای ماده و در یک قفس بودن، تمایلی به تماس نداشتند.
این پشههای ماده هستند که بیماریها را بین انسانها منتقل میکنند. اگر بتوان به شکلی مانع زادوولد آنها شد، میتوان تعداد آنها را کاهش داد.
گروه دانشمندان دانشگاه کالیفرنیا، ایروین، پشههای آئدس آجپتی را که سالانه ویروسهای مختلف را بین ۴۰۰ میلیون نفر منتشر میکنند، بررسی کردهاند.
آنها با دقت عادات جفتگیری در حال پرواز این پشهها را بررسی کردند. جفتگیری این پشهها فقط چند ثانیه و کمتر از یک دقیقه طول میکشد. دانشمندان راهی برای توقف این روند با تغییر دادن ژنهای آنها پیدا کردند.
آنها پروتئینی به نام trpVa را که برای شنوایی این پشهها ضروری است را هدف قراردادند.
سلولهای عصبی پشههای جهش یافته که معمولاً به صدا واکنش نشان میدادند، واکنشی به صدای پرواز و بال زدن جفتهای احتمالی نشان ندادند.
صدای وسوسهبرانگیز این پشههای ماده گوش شنوایی پیدا نمیکرد.
اما پشههای جهش نیافته بهسرعت به صدا واکنش نشان داده و وارد فرآیند جفتگیریهای پیاپی شدند و تقریباً تمام پشههای مادهای که در قفس بودند را باردار کردند.
محققان دانشگاه کالیفرنیا، سانتا باربارا، که نتیجه مطالعه خود را در ژورنال پیان ای اس منتشر کردهاند، میگویند تأثیر ویرایش ژنها قطعی است زیرا جفتگیری در پشههای نر ناشنوا کاملاً متوقف شد.
دکتر یورگ آلبرت از دانشگاه اولدنبرگ آلمان متخصص جفتگیری پشهها است. نظرش را درباره این مطالعه جدید پرسیدم.
او گفت هدف قرار دادن حس شنوایی پشهها مسیر امیدبخشی برای کنترل آنها است اما باید مطالعه و بهخوبی مدیریت شود.
او ادامه داد: «این مطالعه اولین آزمایش مولکولی مستقیم است که نشان میدهد شنوایی نهتنها برای جفتگیری پشهها اهمیت دارد بلکه بخش ضروری آن است. با ناتوان شدن پشههای نر در شنیدن و تعقیب صوتی، پشههای ماده ممکن است منقرض شوند.»
او اضافه کرد در روش دیگری که در حال بررسی است پشههای نرعقیم در مناطقی که بیماریهای منتقل شده توسط پشهها گسترش پیدا کرده است، رها میشوند.
هرچند پشهها میتوانند ناقل بیماریها باشند، اما نقش مهمی در چرخه غذایی دارند. مثلاً آنها غذای ماهیها، پرندگان، خفاشها و قورباغهها هستند و همچنین در گردهپراکنی گیاهان هم اهمیت دارند.