ادعاهای مربوط به افزایش سطح سروتونین، تستوسترون و تسریع کاهش وزن هم پشتوانه علمی محکمی ندارند و اغلب دستاوردهاییاند که صرفا چهرههای تاثیرگذار در شبکههای اجتماعی آنها را پررنگ میکنند و دادههای کلینیکی دقیقی برایشان وجود ندارد
حمام آب یخ در سالهای اخیر از حیطه ورزشکاران حرفهای فراتر رفته است. غوطهور شدن در آب یخ در شبکههای اجتماعی با ادعاهایی نظیر ارتقای سلامت روان، افزایش سطح تستوسترون و تسریع سوختوساز بهشدت ترویج میشوند. با این حال، بررسیهای علمی نشان میدهد که این فواید عمدتا کوتاهمدت و محدودند و در مقابل خطراتی قابلتوجه چون هیپوترمی، آسیبهای عصبی و حتی ایست قلبی بههمراه دارند؛ واقعیتی جدی که اغلب در پس هیاهوی تبلیغاتی این روند پنهان میماند.
غوطهوری در آب سرد مفهومی جدید نیست. «فریجیداریوم» یا اتاقی با حوض یا وان آب سرد، حتی در حمامهای عمومی روم باستان هم وجود داشت. از طرفی دههها است که ورزشکاران برای بازیابی پس از تمرینهای سخت به سراغ غوطهوری یا آبتنی در حمامهای آب سرد میروند، اما در سالهای اخیر، با گسترش مراکز تجاری ارائهدهنده حمام یخ، استفاده تفریحی از آن هم بهشدت افزایش یافته است.
به گزارش کانورسیشن، مطالعات نشان دادهاند که غوطهوری در آب سرد میتواند درد و کوفتگی عضلات را پس از تمرینهای شدید کاهش دهد، اما این اثر بسیار ملایم و گذرا است. برخی تحقیقات هم بهبود خلقوخو در افراد جوان و سالم را پس از تنها یک بار تجربه حمام آب یخ گزارش کردهاند، در حالی که بسیاری پژوهشهای دیگر چنین نتایجی را تایید نکردهاند.
ادعاهای مربوط به افزایش سطح سروتونین، تستوسترون و تسریع کاهش وزن هم پشتوانه علمی محکمی ندارند و اغلب دستاوردهاییاند که صرفا چهرههای تاثیرگذار در شبکههای اجتماعی آنها را پررنگ میکنند و دادههای کلینیکی دقیقی برایشان وجود ندارد.
مخاطرات فیزیولوژیکی
ورود به آب سرد (زیر ۱۵ درجه سانتیگراد) واکنش شدیدی را در بدن ایجاد میکند که به آن «شوک سرمایی» گفته میشود. این واکنش به شکل نفسنفس زدن، افزایش سریع ضربان قلب و بالا رفتن فشار خون است. ماندن بیش از حد در آب سرد میتواند به هیپوترمی هم منجر شود؛ یعنی وضعیتی که دمای مرکزی بدن بهطرز خطرناکی کاهش مییابد و ظرف چند دقیقه، لرز آغاز میشود. گیجی یا غش کردن هم نشانه پیشرفت هیپوترمی است.
مطالعهای در سال ۱۹۶۹ نشان داد حتی شناگران باتجربه که در آب ۴.۷ درجه سانتیگراد غوطهور شده بودند، ظرف تنها ۹۰ ثانیه، یعنی خیلی زودتر از آنکه دمای مرکزی بدنشان افت قابلملاحظهای پیدا کند، دچار اختلالات تنفسی جدی شدند.
پس از خروج از آب هم ممکن است «افت ثانویه» (afterdrop) رخ دهد و باعث کاهش ادامهدار دمای بدن و بروز مشکلاتی همچون غش کردن شود.
قرار گرفتن طولانیمدت در معرض آب سرد همچنین میتواند به آسیبهای غیرانجمادی (آسیبهای ناشی از سرما که بدون یخزدگی بافت رخ میدهد) عصبها و عروق محیطی (بهویژه در دستها و پاها) منجر شود و علائمی مانند بیحسی، درد و حساسیت به سرما ممکن است تا سالها ادامه یابد.
...