دانشمندان میگویند رصدهای جدید تلسکوپ فضایی جیمز وب ناسا، بر خلاف یافتههای پیشین، از دنیای پرآشوب و متلاطم اطراف سیاهچاله کلانجرم مرکز کهکشان راه شیری حکایت دارد. این تلسکوپ سوسو زدن مداوم پرتوهایی را مشاهده کرده که گهگاه با فورانهای درخشان ناگهانی از محیط اطراف سیاهچاله همراه است. به گفته پژوهشگران، این فورانها ناشی از موادی است که در اثر نیروی گرانش عظیم سیاهچاله به درون آن کشیده میشوند.
تلسکوپ فضایی جیمز وب که سال ۲۰۲۱ به فضا پرتاب شد و از سال ۲۰۲۲ به جمعآوری دادههای فضایی پرداخت، به ستارهشناسان امکان داد تا برای نخستین بار ناحیه اطراف سیاهچاله «کمان اِی*» (*Sagittarius A) را رصد و الگوهای فعالیت آن را شناسایی کنند. اکنون مشخص شده که برخلاف تصور قبلی که این ناحیه را نسبتا پایدار میدانست، منطقه اطراف این سیاهچاله سرشار از فعالیت و تلاطم است.
به گفته پژوهشگران، قرص برافزایشی، یعنی قرص چرخانی از گاز در حال سقوط به درون سیاهچاله، مدام در حال سوسو زدن است. این نور ظاهرا از مادهای گسیل میشود که به افق رویداد سیاهچاله کهکشان ما نزدیک میشود.
افق رویداد طبق تعریف ستارهشناسان، نقطهای است که پس از آن، هیچ چیزــ نه ستارگان، نه سیارات، نه گاز و غبار و نه حتی نورــ نیز نمیتواند از کشش گرانشی سیاهچاله فرار کند.
افق رویداد یک سیاهچاله در عین حال آثار نسبیتی عجیبی نیز دارد و برای مثال، اگر ما درست خارج از افق رویداد سیاهچاله عظیم مرکز کهکشان راه شیری بایستیم و به مدت یک دقیقه آنجا بمانیم، این یک دقیقه طبق نظریه نسبیت عام اینشتین، معادل ۷۰۰ سال در زمین خواهد گذشت، زیرا زمان در میدان گرانشی قوی آنجا بسیار کندتر از زمان روی زمین میگذرد.
سیاهچاله کهکشان ما در خواب زمستانی نیست
دانشمندان پیش از این بر این باور بودند که سیاهچاله کمان اِی* که چهار میلیون برابر خورشید جرم دارد و در فاصله ۲۶ هزار سال نوری از ما واقع شده، سیاهچالهای «خفته و غیرفعال» است.
تنها نشانههایی که از فعالیت آن وجود داشت و کاوشگر «تصویربرداری قطبشسنجی پرتو اکس» ناسا یا به طور خلاصه آیاکسپیئی (IXPE)، آن را ثبت کرده، این بود که این هیولای خفته حدود ۲۰۰ سال پیش از خواب بیدار شده، تعدادی از اجرام کیهانی مجاور خود را بلعیده و دوباره به خواب رفته است.
پژوهشگران پیش از این گفته بودند که سیاهچاله عظیممرکز کهکشان ما در حدود پایان قرن نوزدهم، از خواب بیدار شده و هر گاز و غباری را که در دسترس بوده، بلعیده است. این اشتهای جنونآمیز حدود چند ماه تا یک سال طول کشیده و پس از آن، سیاهچاله بار دیگر به خواب فرو رفته و غیرفعال شده است.
اما اینک مشاهدات جدید نشان میدهند که سیاهچاله کهکشان ما در واقع به خواب فرو نرفته، بلکه کاملا برعکس، رصدهای تلسکوپ فضایی جیمز وب، از وجود فورانهای درخشان در آن خبر میدهند.
...