گربه، حیوان خانگی محبوب بسیاری از انسان‌ها، به گفته برخی حافظه بهتری نسبت به سگ دارد. اما آیا این گفته حقیقت دارد؟ دانشمندان ژاپنی برای بررسی اینکه آیا گربه‌ها حافظه خوبی دارند، در سال ۲۰۱۷ تحقیقی انجام دادند تا حافظه اپیزودیک یعنی حافظه مربوط به زمان و مکان آنها را آزمایش کنند.
آنها ابتدا چندین ظرف غذا با اندازه‌های مختلف را در یک اتاق قرار دادند و گربه‌ها را به صورت انفرادی وارد اتاق کردند. گربه‌ها در ابتدا، به صورت تصادفی یکی از ظرف‌ها را انتخاب کردند. سپس آنها را به مدت ۱۵ دقیقه از اتاق خارج کردند و دوباره وارد کردند. گربه‌ها بدون تردید به سوی ظرف‌هایی که هنوز به آنها دست نزده بودند، رفتند.
آزمایش مشابهی با چهار ظرف شامل دو ظرف پر از غذا، یک ظرف خالی و یک ظرف حاوی یک شیء غیر خوراکی انجام شد. گربه‌ها در اولین نوبت ظرف غذایی را انتخاب کردند و سپس به سوی ظرف غذایی دوم رفتند و از دو ظرف دیگر اجتناب کردند. این آزمایش‌های علمی نشان می‌دهند که گربه‌ها حافظه «کجا» و «چی» یعنی حافظه مربوط به مکان و ماهیت شیء دارند.
آیا گربه‌ها مفهوم زمان را درک می‌کنند؟
گربه‌ها دارای نوعی درک از زمان و حافظه کوتاه‌مدت در حدود ۱۶ ساعته هستند. آنها معمولاً از طریق اعمال خاصی مثل دیدن شما هنگام برداشتن کلیدها (یعنی شما به محل کار می‌روید)، دیدن شما در حال خمیازه کشیدن (یعنی زمان خواب است) یا شنیدن صدای ماشین (یعنی شما به خانه باز گشته‌اید)، زمان را تشخیص می‌دهند.
گربه‌ها همچنین قادرند با استفاده از حرکت خورشید در آسمان وضعیت خودشان در زمان را تنظیم کنند. با دانستن این مسئله روشن می‌شود که چرا گربه‌ها غیبت صاحب‌شان را تا سه روز متوجه می‌شوند، کمی دلتنگ می‌شوند و سپس فراموش می‌کنند که صاحب‌شان رفته.
آیا گربه پس از سال‌ها خانه یا صاحب خود را به یاد می‌آورد؟
داستان‌های زیادی از گربه‌هایی تعریف می‌کنند که برای یافتن راه خانه صدها کیلومتر سفر کرده‌اند. اگرچه ممکن است گربه مسیر را به یاد نیاورد، اما می‌دانیم که این حیوان از حافظه فضایی خود برای جهت‌یابی و پیدا کردن مسیر استفاده می‌کند. منظور از حافظه فضایی، به یاد آوردن محیط و اشیا موجود در آن است. با استفاده از این حافظه، گربه‌ها قادرند مکان‌های مختلف مانند محل اسباب بازی‌ها، ظرف غذا، توالت یا سبد خود را به خاطر بیاورند. همچنین می‌توانند اشیاء یا مکان‌های خاصی که محیط اطرافشان را مشخص می‌کنند، به یاد بیاورند.
نوع دیگری از حافظه که گربه‌ها از آن بهره می‌برند، حافظه بویایی است. با این حافظه، آنها می‌توانند حتی پس از سال‌ها جدایی از صاحب قبلی خود، او را به یاد بیاورند، زیرا بوی او را در ذهن خود نگه داشته‌اند.
حافظه بلند مدت؛ آیا گربه‌ها چیزهایی را که به کارشان نمی‌آید فراموش می‌کنند؟
محققان در این باره کمی اختلاف نظر دارند، اما چنین برآورد می‌شود که حافظه بلندمدت گربه‌ها حدود سه سال است. با این حال، آنها تنها اطلاعات ضروری برای بقای خود را در ذهن نگه می‌دارند.
نگه داشتن این اطلاعات پایه‌ای به این معنا نیست که توانایی حافظه گربه‌ها محدود است، بلکه حافظه آنها مانند حافظه انسان‌ها عمل نمی‌کند. اگر گربه شما پس از سال‌ها جدایی هنوز شما را به یاد می‌آورد، احتمالاً نوع رابطه‌ای که با او داشته‌اید، تأثیر عمیقی بر او گذاشته است و او شما را با یادآوری لحظات خوش مرتبط می‌کند.
