موضوع تأثیر ترتیب تولد بر شخصیت انسانها بیش از یک قرن است که ذهن روانشناسان و خانوادهها را به خود مشغول کرده است، اما شواهد علمی تاکنون نتوانستهاند پاسخ قطعی برای آن بیابند.
اگرچه بسیاری از افراد در زندگی روزمره خود ویژگیهایی را در خود یا دیگران مشاهده میکنند که آنها را به موقعیت تولدشان نسبت میدهند – اموری مثل مسئولیتپذیری فرزند اول یا بیخیالی فرزند آخر – اما یافتههای علمی چنین تعمیمهایی را زیر سؤال بردهاند.
مدل پنجعاملی شخصیت، شامل برونگرایی، موافقتپذیری، وظیفهشناسی، ثبات هیجانی، و پذیرش تجربه، یکی از معیارهای رایج سنجش شخصیت در پژوهشهای ترتیب تولد است. با این حال، محققان نشان دادهاند که دادههای فراوان از کشورهای مختلف حاکی از نبود اثر معنادار و ماندگار ترتیب تولد بر این ابعاد شخصیتی است.
تفاوتهایی که در برخی مطالعات دیده میشود، لزوما به دلیل ترتیب تولد افراد نیست، بلکه اغلب به عوامل جانبی همچون اندازه خانواده، طبقه اجتماعی، تفاوتهای سنی میان فرزندان، و حتی جنسیت وابستهاند.
تنها استثنا در این میان تفاوت جزئی در میزان هوش است. فرزندان اول به طور میانگین امتیاز بالاتری در آزمونهای هوش، بهویژه هوش کلامی، دریافت میکنند. این تفاوت نه به خاطر توانایی ذاتی، بلکه به دلیل دریافت بیشتر تحریک شناختی و تعامل زبانی با بزرگترها در سالهای اولیه زندگی است. با افزایش تعداد فرزندان، زمان تعامل مستقیم والدین با هر کودک کاهش مییابد، و این میتواند بر رشد زبانی او تأثیر بگذارد.
همچنین، یافتههای تازه از یک پژوهش گسترده در سال ۲۰۲۵ نشان میدهد که فرزندان میانی و آخر در مقایسه با فرزندان اول امتیاز بالاتری در صفات «صداقت و فروتنی» و «موافقتپذیری» کسب میکنند. در عین حال، تکفرزندان نیز برخلاف باور عمومی لزوماً خودخواهتر نیستند، و تفاوتهای رفتاریشان نسبت به دیگران با افزایش سن کاهش مییابد.
محققان بر این باورند که هرچند ترتیب تولد اثر قطعی و کلی بر شخصیت ندارد، اما میتواند در بستر خانوادهها و فرهنگهای خاص معنادار شود. بنابراین، اگرچه نظریه تأثیر ترتیب تولد هنوز کاملاً منسوخ نشده است، اما نباید آن را عاملی تعیینکننده و همگانی در شکلگیری شخصیت تلقی کرد.
بازدیدها: ۳۸ شماری از بیماران قلبی که تحت عمل پیوند قلب قرار گرفتهاند میگویند علاوه بر دریافت قلب جدید، احساسات، علایق و حتی خاطراتی مرتبط با فرد اهداکننده را نیز تجربه کردهاند. این پدیده که…
۱ بازدیدها: ۴۴ پیشرفتی مهم در رایانش کوانتومی رقم خورده است؛ پژوهشگران دانشگاه آکسفورد اَبَررایانه کوانتومی مقیاسپذیری ساختهاند که قادر به دورنوردی [یا اصطلاحا تلهپورت] کوانتومی است. این پیشرفت بر مشکل موسوم به مقیاسپذیری در رایانش کوانتومی…
بازدیدها: ۱۰۱ دانشمندان گونهای از درختان گرمسیری در جنگلهای بارانی پاناما را شناسایی کردهاند. که نه تنها در برابر صاعقهمقاوماند، بلکه از آن برای از میان برداشتن درختها و درختچههای رقیب خود بهره میبرند. مطالعهای…