سارا گریفین که با وجود ابتلا به بیماری آسم، به شدت مصرفکننده سیگار الکترونیکی بود، حدود یک ماه پیش به خاطر مشکلات تنفسی به سرعت به بیمارستان منتقل شد.
مری، مادر سارا به بیبیسی گفته که نگران از دست دادن فرزندش بوده است.
دولت بریتانیا اعلام کرده است که برنامههایی را برای محدود کردن بازاریابی و فروش سیگارهای الکترونیکی به کودکان در دست دارد.
ریشی سوناک، نخستوزیر بریتانیا میگوید بر اساس پیشنهادهای در دست بررسی، دولت قصد دارد با کاستن از جذابیت ظاهری سیگارهای الکترونیکی رنگارنگ، روند رو به افزایش و نگرانکننده مصرف را بین نوجوانان کاهش دهد.
استیو بارکلی، وزیر بهداشت بریتانیا میگوید دولت آماده است پس از مشورت در این زمینه به سرعت دست به اقدام قانونی بزند. او به بیبیسی گفت: «مدیران مدارس و والدین به شدت نگران این هستند که فرزندانشان هدف تبلیغات شرکتهای تولیدکننده سیگارهای الکترونیکی قرار گرفتهاند».
وس استریتینگ، وزیر بهداشت سایه در حزب کارگر بریتانیا هم در همایش سالانه این حزب اعلام کرد که حزبش در صورت رسیدن به قدرت به شدت با شرکتهای سازنده سیگارهای الکترونیکی که محصولاتشان را مانند «انفجار رنگینکمان» به کودکان تحمیل میکنند، مقابله خواهد کرد.
اتاق خواب سارا گریفین شبیه اتاق اکثر دختربچههای ۱۲ ساله است: میزی پر از انواع لوازم آرایش، بطریهای عطر و اتوی مو. روی تختش هم چند عروسک بزرگ جا خوش کردهاند برای بغل کردن.
اما این اتاق در عین حال همان جایی است که سارا در آن ویپهایش را از مادرش مخفی میکرد. او حتی گاهی اوقات موکت را سوراخ میکرد تا ویپها را آنجا قایم کند.
سارا وقتی که فقط ۹ سالش بود، شروع کرد به کشیدن سیگار الکترونیکی.
مادرش مری سعی کرد جلوی او را بگیرد. وقتی به خانه میآمد وسایلش را میگشت و موبایلش را توقیف میکرد. اما هیچکدام از این کارها فایدهای نداشت.
تا تابستان امسال مصرف سارا به جایی رسیده بود که تنها ظرف چند روز یک ویپ ۴ هزار پوفی را تمام میکرد (سیگارهای الکترونیکی دارای تاییدیه قانونی، تنها حاوی ۶۰۰ پوف هستند).
پوک زدن به ویپ اولین و آخرین کاری بود که سارا در آغاز و پایان هر روز انجام میداد. او حتی وقت خوابیدن ویپ را روی بالشش میگذاشت.
با اینکه فروش سیگارهای الکترونیکی به افراد زیر ۱۸ سال در بریتانیا ممنوع است، سارا ویپ را به راحتی از فروشگاهها میخرید و به این ترتیب به نیکوتین معتاد شد.
بیماری آسم و استفاده نکردن از اسپری آسم، مشکل سارا حاد کرد.
اوایل سپتامبر امسال سارا همچنین دچار سرماخوردگی شد، و به گفته پزشک معالج سارا وقتی عوارض سرماخوردگی را با مشکلات ناشی از مصرف سیگارهای الکترونیکی ترکیب کنید، دچار یک «طوفان واقعی» خواهید شد.
دکتر دارا اوداناهیو، متخصص بیماریهای تنفسی اطفال در بیمارستان سلطنتی بلفاست درباره شرایط سارا میگوید: «شمار زیادی از عوامل خطرناک، همزمان در جهت نادرست در حال پیشرفت بودند».
سارا بیمار شد و پس از انتقال به بیمارستان و انجام آزمایش اشعه ایکس، مشخص شد که فقط یکی از ریههای سارا کار میکند و متاسفانه روند درمان روی او تاثیری نداشت.
ظرف چند ساعت سارا را به بخش مراقبتهای ویژه منتقل کردند و کمی بعد او را به امید تثبیت شرایط، با کمای ناشی از دارو بیهوش کردند.
برای مری، مادر سارا شرایط بسیار ناامیدکننده بود.
«هیچ کلمهای قادر به توصیف لحظهای نیست که فکر میکنید فرزندتان را از دست خواهید داد».
پس از ۴ روز سارا به تدریج به هوش آمد و حالا در حال بهبود است، اما ریههایش دچار آسیب دائمی شدهاند.
مادرش میگوید: «او مشغول تمرین دادن به ریههایش است. تمرینهایی که توقع دارید یک آدم ۸۰ ساله با آنها سر و کار داشته باشد، نه یک بچه ۱۲ ساله. چشمهایتان را باز کنید، چون این مسالهای است که دارد اطراف شما اتفاق میافتد و احتمال دارد فرزند شما هم با آن دستبهگریبان باشد. مردم ترجیح میدهند فکر کنند فرزندشان با این مسایل سر و کاری ندارد، اما واقعیت چیز دیگری است».
سارا امیدوار است تجربه او باعث شود همسنوسالهایش با خطرات مصرف سیگارهای الکترونیکی بهتر آشنا شوند. او میگوید:
«ویپ کشیدن را شروع نکنید، چون اگر شروع کنید دیگر کنارش نخواهید گذاشت مگر اینکه کار به جایی برسد که مساله مرگ و زندگی باشد».
دکتر اوداناهیو مصرف سیگارهای الکترونیکی را به یک «بحران سلامت» بین نوجوانان تشبیه کرده که باید «فورا» به آن توجه شود: «باید به شدت نگران سیگارهای الکترونیکی باشیم، زیرا تبعات مصرف آن روی سلامت تازه در حال نمایان شدن است».
بر اساس تازهترین آمار، از هر پنچ کودک بین سنین ۱۱ تا ۱۷ سال، دستکم یک کودک مصرف سیگارهای الکترونیکی را امتحان کرده است که این ۳ برابر بیشتر از آمار مشابه در سال ۲۰۲۰ محسوب میشود.
مصرف سیگارهای الکترونیکی در کودکان کمسنتر هم در حال افزایش است. بر اساس تحقیقی که در سال ۲۰۲۱ انجام گرفت، از هر ده کودک بین سنین ۱۱ تا ۱۵ سال، تقریبا یکی مصرف کننده ویپ است.
این روند در میان نوجوانان بسیاری از کشورهای دیگر هم رایج است.
فیدلما کارتر از خیریه «سینه، قلب و سکته در ایرلند شمالی» میگوید ۱۷ درصد از مصرفکنندگان جوان سیگارهای الکترونیکی، به شکل مستمر از آنها استفاده میکنند: «جوانها با فرض اینکه سیگارهای الکترونیکی بیخطر هستند، به آنها روی میآورند. ما میخواهیم این باور غلط را به چالش بکشیم، و درباره مضرات استفاد از سیگارهای الکترونیکی آگاهیرسانی کنیم».
دولت بریتانیا یک برنامه مشورتی در سطح ملی را برای مقابله با مصرف سیگارهای الکترونیکی بین جوانان اعلام کرده است.
این پیشنهاد شامل این موارد است:
- محدود کردن طعمها و توصیفهای روی جعبه سیگارهای الکترونیکی به شکلی که از این پس نوجوانان مخاطب قرار نگیرند.
- سیگارهای الکترونیکی در فروشگاهها در معرض دید نوجوانان قرار نگیرند.
- قانونمند کردن شرایط بستهبندی سیگارهای الکترونیکی با هدف تمرکززدایی از نوجوانان.
- تحقیق در این باره که آیا افزایش قیمت سیگارهای الکترونیکی منجر به کاهش مصرف آن بین نوجوانان خواهد شد یا خیر.
- در نظر گرفتن امکان ایجاد محدودیت برای فروش سیگارهای الکترونیکی یکبار مصرف که به گفته مسئولان دولتی به وضوح باعث افزایش مصرف در نوجوانان شده و به شدت برای محیط زیست هم مضر است.
سارا وولنو از سازمان خیریه آسم و ریه بریتانیا میگوید مایل است شاهد وضع محدودیت درباره مصرف سیگارهای الکترونیکی به نحوی باشد که از این پس کودکان هدف تبلیغات فروش قرار نگیرند:
«سیگارهای الکترونیکی یکبار مصرف با قیمت نازل و نقشونگارها و طعمهای آدامسیشان برای کودکان بیش از حد جذاب و در دسترس هستند».
به گفته پروفسور کریس ویتی، مشاور ارشد پزشکی دولت بریتانیا هدف قرار دادن کودکان در برنامههای بازاریابی سیگارهای الکترونیکی «کاملا غیرقابل قبول» است.
با این حال آقای ویتی تاکید کرد که در مورد افراد سیگاری، مصرف سیگارهای الکترونیکی راه مفیدی برای ترک تنباکو محسوب میشود، و رویهمرفته مصرف این سیگارها نسبت به سیگارهای عادی «کمخطرتر» است.