تون ماهی باله‌آبی اقیانوس اطلس در اروپا، که بیست سال پیش تا مرز نابودی پیش رفت، بازگشتی امیدوارکننده داشته است. امروزه، کنترل‌های سخت‌گیرانه‌ی بین‌المللی با نظارت دقیق علمی، صید را در سراسر مدیترانه و شرق اقیانوس اطلس پایدار نگه داشته است.
بیست سال پیش، ذخایر تون ماهی باله‌آبی در اروپا با بحرانی جدی روبه‌رو شد. بازار جهانی پررونق سوشی و ساشیمی، قیمت این خوراکی لوکس را به‌شدت افزایش داده بود. در آن زمان شناورهای صنعتی ماهیگیری در مدیترانه، بی‌آنکه نظارت مؤثری بر آن‌ها باشد، عملاً هیچ حد و مرزی برای صید پایدار قائل نبودند.
به‌گفته‌ی تریستان روئیه، بوم‌شناس شیلات در انستیتوی ایفرمر: «تعداد قایق‌ها بیش از حد زیاد بود و تون ماهی باله‌آبی بی‌رویه صید می‌شد. در عمل هیچ نظارتی وجود نداشت. صید غیرقانونی عملاً در همه‌جا رخ می‌داد. ماهی‌های ریز و درشت زیادی صید می‌شد، بی‌آنکه کسی بداند تعدادشان دقیقاً چقدر است.»
دانشمندان درباره‌ی کاهش سریع جمعیت این گونه هشدار دادند، درحالی‌که فعالان محیط‌زیست با صنعت ماهیگیری برخورد کردند و خواستار پایان‌دادن به آنچه «چپاول آب‌های مدیترانه» می‌نامیدند، شدند. این کارزارها توجه عمومی را به بحران جلب کردند و دولت‌ها و صنعت صید را واداشتند دست به اقدام بزنند.
برنامهای که کارساز شد
پس از آنکه تلاش‌های اولیه برای سامان‌دادن به آشفتگی ناکام ماند، در سال ۲۰۰۷ برنامهای جامع برای احیای تون ماهی در سراسر منطقه به اجرا درآمد. این طرح که از سوی کمیسیون بین‌المللی حفاظت از تون ماهیان اطلس (ICCAT) ارائه و توسط نهادهای اتحادیه‌ی اروپا اجرا شد، شامل سهمیه‌های سخت‌گیرانه، کاهش شناورهای صید ماهی، محدودیت فصل‌های صید و بازرسی‌های بین‌المللی بود.
در پی اجرای این اقدامات، صید تون ماهی باله‌آبی در سال ۲۰۰۷ از حدود ۶۰هزار تُن به ۱۰هزار تُن کاهش پیدا کرد. روند احیای ذخایر ماهی شتابی بیش از پیش‌بینی کارشناسان شیلات داشت. با بازسازی ذخایر، صید دوباره به‌تدریج افزایش یافت، با این تفاوت که این بار همه‌چیز در محدوده‌های پایدار و با مدیریتی دقیق پیش رفت.
صنعت ماهیگیری تا امروز همچنان تحت کنترل‌های شدید به کار خود ادامه می‌دهد.
در سِت، مهم‌ترین مرکز صید تون ماهی باله‌آبی فرانسه، هر ماهی صیدشده باید وزن‌کشی، برچسب‌گذاری و از قایق تا سفره رهگیری شود. قایق‌های بزرگ تورحلقه‌ای عمدتاً در اسکله‌ها بی‌کار می‌مانند؛ محدودیت‌های سهمیه‌ای، آن‌ها را تنها به چند هفته صید در سال محدود می‌کند.
ماهیگیران درباره‌ی این محدودیت‌ها چه نظری دارند؟ برتران وندلینگ، مدیرکل تعاونی بزرگ صید «ساثوان»، می‌گوید این بخش از اقدامات حمایت می‌کند و تعهد آن به پایداری با گواهی‌های مستقل بین‌المللی تأیید شده است. وندلینگ می‌گوید: «بهبود چشمگیر ذخایر باعث شد سهمیه‌های صید در چند سال متوالی، هر بار حدود ۲۰درصد بیشتر شود. امروز سطح صید ما نسبتاً بالاست، اما پایدار است زیرا دیگر ماهی‌های کوچک را صید نمی‌کنیم.» به‌ویژه باید گفت که همه‌چیز کاملاً قانون‌مند است و به‌دقت کنترل می‌شود.
...
