به گزارش واشنگتن پست، حافظه، فارغ از سن، خطاپذیر و انعطاف‌پذیر است. مغز انسان هر بار مقادیر بی‌شماری از اطلاعات را پردازش می‌کند و فضای کافی برای ذخیره تمام آن‌ها وجود ندارد. و جالب این‌جا است که فراموشی وجه مهمی از حافظه است.
حافظه چگونه کار می‌کند؟
مغز اطلاعات گسترده‌ای را پردازش و نگهداری می‌کند، اما محدودیت‌هایی دارد. تاریخ و وقایع را می‌توان ذخیره کرد و تا روزها و هفته‌ها یا حتی تمام عمر به یاد داشت. وقتی خاطره‌های جدید خلق می‌شوند، مغز باید خاطره‌های مهم را اولویت‌بندی کند، و بنابراین، به یاد آوردن جزئیات یا اتفاق‌های کم‌اهمیت‌تر دشوار می‌شود.
وقتی با اطلاعات جدیدی مواجه می‌شویم، مغز آن را با تغییر سلول‌های عصبی هیپوکامپ و سایر قسمت‌ها کدگذاری می‌کند. این گروه‌های سلولی اطلاعات خاصی از یک خاطره را حفظ و رد خاطره‌ای ایجاد می‌کنند که رد عصبی نامیده می‌شود.
بیشتر این اطلاعات فراموش می‌شوند مگر اینکه در مدت تثبیت حافظه ذخیره شوند، که اغلب در خواب رخ می‌دهد و خاطرات پایدار و بلندمدت می‌شوند.
خاطرات ما ثابت و دائمی نیستند. هر بار که سراغ خاطره‌ای می‌رویم و دوباره تثبیتش می‌کنیم، تغییر می‌کند. گاهی، وقتی درباره خاطره‌ای گفت‌و‌گو می‌کنیم و یا ویدیوهای خبری مرتبط با آن می‌بینیم، ذهن ممکن است این تجربه‌ها را بازترکیب و به‌اشتباه به‌عنوان خاطره ذخیره کند.
به همین دلیل است خاطراتی که تعریف می‌کنیم ممکن است به‌مرور تغییر کنند و اشتباه به یاد آوردن اتفاقی رایج است.
چرا فراموشی ضروری است؟
آنچه ما به یاد می‌آوریم متمایز و دارای بار عاطفی است و ارزش این را دارد که پس از رخ دادن، به آن فکر کنیم. خاطرات بر اتفاق‌های زندگی و آنچه بیش از همه ما را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد متمرکز است. در نتیجه، جزئیات کم‌اهمیت اغلب دور ریخته می‌شود.
خاطرات ناقص هزینه سیستم حافظه‌ای است که طوری تنظیم شده است تا فقط چیزهایی را که می‌خواهیم به یاد داشته باشیم.
فراموش کردن به ما امکان می‌دهد که با افزایش سن، اطلاعات مهم را از تجربیات روزمره تشخیص بدهیم.
حافظه با افزایش سن چه تغییری می‌کند؟
برخی تغییرات بخشی از روند افزایش سن و زوال شناختی است که با تغییر ساختاری مغز همراه است که از میانه عمر آغاز می‌شود. ممکن است سیناپس‌ها یا همان اتصال‌های میان سلول‌های عصبی تضعیف شوند. احتمال دارد سلول‌های مغز بمیرند یا برخی بافت‌های مغز پاره و نازک شوند.
آشکارترین اثر سن روی سرعت پردازش مغز است، که هنگام صحبت مشهودتر است، وقتی فرد در به یاد آوردن کلمات دچار مشکل و لکنت می‌شود.
با افزایش سن، مغز به استرس، حواس‌پرتی و خستگی حساس‌تر می‌شود؛ و همه این عوامل عملکرد حافظه را تضعیف می‌کنند.
البته مغز قادر است این ضعف‌ها را جبران کند و مغز پیر در فیلتر کردن اطلاعات نامرتبط یا ایجاد ارتباط میان تجربه‌ها از مغز جوان ماهرتر است.
چرا تاریخ‌ها و اسامی را اغلب فراموش می‌کنیم؟
حفظ برخی اطلاعات دشوارتر است، به‌ویژه به یاد آوردن تاریخ‌ها و اسامی، مگر اینکه آن خاطرات را مرور و تقویت کنیم.
این مسئله فارغ از سن برای هر کسی اتفاق می‌افتد و یکی از وجه‌های آسیب‌پذیر حافظه است. به یاد آوردن اسامی سخت‌تر است زیرا به‌نوعی قراردادی‌اند و معنای ذاتی ندارند.
ناتوانی در به یاد آوردن اسامی، حتی نام کسانی که خوب می‌شناسیم، از شکایت‌های رایج در مورد افزایش سن است. اما کارشناسان می‌گویند گرچه این موضوع برای افراد نگران‌کننده است، نشانه مشکلات شناختی نیست.
