تغییرات هورمونی، بیماری خود‌ایمنی، غدد ملتهب پلک، بیماری آلرژیک چشم یا از مشکل در تولید اشک یا افزایش تبخیر اشک از جمله عوامل موثر در خشکی چشم است
خشکی چشم یکی از معضلاتی است که خیلی‌ها گرفتار آن‌اند. این عارضه معمولا زمانی بروز می‌کند که اشک چشم قادر نباشد محیط چشم را آن طور که باید و شاید مرطوب و نرم و روان کند.
به گزارش نشریه «دراگ» (Drug)، خشکی چشم باعث سوزش و خارش چشم می‌شود.
نشانه‌های خشکی چشم
علامت‌‌ها و نشانه‌هایی که در هر دو چشم دیده می‌شوند عبارت‌اند از:
- احساس سوزش و خارش در چشم‌ها
- وجود رشته مخاطی در داخل یا اطراف چشم
- حساسیت به نور
- قرمزی چشم
- احساس وجود شیء خارجی در چشم‌ها
- مشکل در استفاده از لنزهای تماسی
- مشکل در رانندگی در شب
- آب‌ریزش چشم، که در واقع واکنش بدن به تحریک خشکی چشم است
تاری دید یا خستگی چشم
اگر مدتی طولانی است که علامت‌های خشکی چشم‌ها را دارید، مانند قرمزی چشم، تحریک شدن چشم‌ها یا احساس خستگی و درد در چشم، حتما به پزشک یا متخصص مراقبت‌های بهداشتی مراجعه کنید.
علت‌های خشکی چشم
خشکی چشم علت‌های متفاوتی دارد و عملکرد غشای اشکی سالم را مختل می‌کند. غشای اشکی سه لایه دارد: روغن‌های چرب، مایع آبی و مخاط. این ترکیب معمولا سطح چشم را صاف و شفاف و نرم و روان نگه می‌دارد. هر مشکلی در هر یک از این لایه‌ها خشکی چشم را در پی خواهد داشت.
علت‌های اختلال عملکرد غشای اشک زیاد است؛ از جمله تغییرات هورمونی، بیماری خود‌ایمنی، غدد ملتهب پلک، یا بیماری آلرژیک چشم. در برخی افراد نیز خشکی چشم ناشی از مشکل در تولید اشک یا افزایش تبخیر اشک است.
کاهش تولید اشک
خشکی چشم زمانی پیش می‌آید که بدن نتواند به‌قدر کافی اشک یا مایع آبی چشم تولید کند. این اختلال علت‌های گوناگونی دارد که شایع‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:
۱. افزایش سن
۲. برخی مشکلات جسمی مانند بیماری آلرژیک چشم، آرتریت روماتوئید، عوارض مربوط به پیوند، سارکوئیدوز، اختلال‌های تیروئیدی، یا کمبود ویتامین آ
۳. اثر برخی از داروها، از جمله آنتی‌هیستامین‌ها، داروهای ضداحتقان، درمان جایگزین هورمونی، داروهای ضدافسردگی، کنترل فشار خون زیاد، آکنه، پیشگیری از بارداری، و بیماری پارکینسون
۴. حساسیت عصب قرنیه ناشی از استفاده از لنز تماسی، آسیب عصبی، یا جراحی لیزری چشم
افزایش تبخیر اشک
یکی دیگر علت‌های خشکی چشم افزایش تبخیر اشک در چشم‌ها است که به عواملی مانند پلک زدن کمتر، آلرژی چشم، مواد نگهدارنده موجود در قطره‌های موضعی چشم، باد، دود، هوای خشک، و کمبود ویتامین آ بستگی دارد.
برخی عوامل نیز احتمال خشکی چشم را افزایش می‌دهند. افزایش سن یکی از این عوامل است. تولید اشک با افزایش سن کاهش می‌یابد. به همین دلیل، در افراد بالای ۵۰ سال این مشکل بیشتر دیده می‌شود.
کمبود اشک در زنان رایج‌تر است، به‌ویژه اگر درگیر تغییرات هورمونی ناشی از بارداری، مصرف قرص‌های ضد بارداری، و یائسگی باشند.
رژیم غذایی‌ای که ویتامین آ کافی نداشته باشد نیز از جمله عوامل موثر در کمبود اشک و به‌دنبال آن خشکی چشم است. خوراکی‌هایی مانند جگر، هویج، کلم بروکلی، و اسیدهای چرب امگا ۳ که در ماهی و گردو و روغن‌های گیاهی وجود دارد، منابع خوبی برای ویتامین آ هستند.
استفاده از لنزهای تماسی در چشم، عفونت چشم، و آسیب‌دیدگی چشم‌ها نیز از دیگر عوامل موثر در کمبود اشک‌اند.
راه‌های پیشگیری از خشکی چشم‌ها
برای پیشگیری از خشکی چشم‌ها باید به شرایطی که موجب خشکی چشم‌ها می‌شود توجه کنیم.
از جریان باد مستقیم به داخل چشم‌ها، مانند جریان هوای سشوار مو، بخاری ماشین، یا پنکه و کولر، باید دوری کرد، زیرا باعث از بین رفتن رطوبت چشم‌ها می‌شود.
با مرطوب نگه داشتن محیط زندگی- مانند استفاده از مرطوب‌کننده‌های هوا در زمستان- می‌توان از خشک‌شدن چشم‌ها جلوگیری کرد.
استفاده از عینک آفتابی یا دیگر عینک‌های محافظ در هوای خشک و بادی نیز بسیار مفید است.
در مدت کار طولانی، از جمله و به‌ویژه وقتی مستلزم نگاه کردن به صفحه کامپیوتر است، هر از گاهی به چشمان استراحت بدهید؛ چشم‌ها را ببندید یا چند بار پلک بزنید.
چشم‌ها در برخی مناطق واقع در ارتفاع‌های زیاد یا مناطق بیابانی دچار خشکی می‌شوند. اگر در چنین محیط‌های هستید، چشم‌هایتان را برای چند دقیقه ببندید تا تبخیر اشک به حداقل برسد.
از کشیدن سیگار بپرهیزید. در صورتی که سیگاری هستید، این عادت را ترک کنید، زیرا باعث خشکی چشم‌ها می‌شود.
استفاده از قطره‌های اشک مصنوعی نیز ضروری است. اگر خشکی چشم مزمن دارید، حتی زمانی که احساس ناراحتی در چشمانتان ندارید، از قطره‌های چشمی استفاده کنید تا چشم‌ها را خوب نرم و مرطوب نگه دارید.
در صورتی که دچار عارضه خشکی چشم مزمن شده‌اید، حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید تا از طریق آزمایش‌های تخصصی، میزان یا پیشرفت این عارضه را مشخص کند. تجویزها و توصیه‌های درمانی پزشک یا متخصص را به‌دقت دنبال کنید.
