هر دهه از زندگی موانع و چالشهای خاص خود را برای سلامتی به همراه دارد. شناخت این چالشها در کنار به کارگیری عادات خوب و غربالگری سرطان کلید زندگی طولانی و سالم هستند.
حدود ۴۰۰ هزار زن به صورت سالانه در فرانسه به دلیل بیماریهای قلبی عروقی در بیمارستان بستری میشوند که ۳۳ درصد آنها زیر سن شصت و پنج سال هستند. بیماریهای قلبی عروقی تهدید اصلی برای سلامت زنان است و از هر پنج نفر در سال ۲۰۲۱ یک نفر به این دلیل جان خود را از دست میدهد.
سرطان پس از بیماریهای قلبی و عروقی دومین عامل مرگ و میر زنان در فرانسه است. اگرچه امکان غربالگری برای همه انواع سرطان وجود ندارد، اما آزمایشهای غربالگری برای سه سرطان کشنده سینه، ریه و روده بزرگ امکان پذیر است.
با این وجود میتوان خطرات این بیماریها را با اقدامات ساده کاهش داد. کاترین جی لیندلی، متخصص قلب و عروق معتقد است: «رژیم غذایی سالم و ورزش برای سلامت قلب و عروق ضروری است. اجتناب از استعمال دخانیات و مصرف الکل نیز بسیار مهم است.»
در ادامه نظرات کارشناسان را درباره بزرگترین چالشهای زنان در هر دهه از زندگی میخوانیم.
دهه بیست
در دهه سوم باید برای ایجاد پایههای محکم سلامتی آینده برنامه ریزی داشت.
به گفته استیسی روزن، متخصص قلب، اتخاذ عادات سالم و دانستن سابقه خانوادگی خود در کنار یافتن یک پزشک معتمد ضروری است. اگرچه بیشتر غربالگریهای سرطان دیرتر شروع میشوند، اما پیشگیری از سرطان دهانه رحم در سن ۲۱ سالگی با انجام غربالگری و تزریق واکسن ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) آغاز میشود.
تزریق این واکسن که تا سن ۲۶ سالگی توصیه میشود و تا ۴۰ سالگی هم امکان پذیر است، از چندین سرطان از جمله سرطانهای واژن، دهان، گلو و مقعد پیشگیری میکند. میزان ابتلا به سرطان دهانه رحم و همچنین دهان و گلو در میان زنان میانسال افزایش یافته است، اما تزریق این واکسن میتواند این روند را در سالهای بعد معکوس کند.
دهه سی
بسیاری از زنان در دهه چهارم زندگی خود تشکیل خانواده میدهند. بنابراین به کسانی که قصد بارداری دارند، توصیه میشود تا پیش از بارداری با یک متخصص زنان و زایمان مشورت کنند. درصورت عدم برنامهریزی برای بارداری، روشهای پیشگیری مناسب از بارداری ضروری است. مراقبت از سلامت قلب و عروق نیز ضروری است، چرا که با سلامت باروری ارتباط مستقیمی دارد.
عوارض ناشی از بارداری مانند پره اکلامپسی و دیابت بارداری خطر ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی و سکته را در دراز مدت افزایش میدهد.
دهه چهل
وقتی زنان به ۴۰ سالگی می رسند، خطر ابتلا به سرطان و بیماریهای قلبی عروقی افزایش مییابد. بنابراین اکنون زمان خوبی برای ارزیابی سلامت خود و بهینهسازی آن پیش از یائسگی است. در این دوره کاهش وزن و خواب کافی دشوارتر می شود، بنابراین میبایست بهینه سازی فشار خون، کلسترول، وزن و انجام فعالیت بدنی را در اولویت قرار داد.
غربالگری سرطان سینه و روده بزرگ به ترتیب در سنین ۴۰ و ۴۵ سالگی شروع میشود.اما اگر سابقه خانوادگی ابتلا به این نوع سرطانها را داشته باشید، احتمالا از ۳۰ سالگی شروع به انجام این آزمایشات کرده اید. با این حال، اکثر زنان باید اولین ماموگرافی خود را در سن چهل سالگی انجام دهند و پس از آن هر دو سال یک بار این کار را ادامه دهند.
راجیو جین، متخصص بیماری های گوارشی تگزاس میگوید: «میتوان در صورت تشخیص به موقع از حدود ۹۰ درصد مرگ و میرهای ناشی از سرطان روده بزرگ پیشگیری کرد.»
کولونوسکوپی به عنوان یک راه حل طلایی برای پیشگیری از سرطان روده بزرگ نیز توصیه میشود.
دهه پنجاه
دوران میانسالی و آغاز یائسگی در این دوره اتفاق میافتد. به طور متوسط یائسگی زنان در سن ۵۱ سالگی اتفاق میافتد. یائسگی در هر سیستم بدنی تغییرات خاص خود را ایجاد میکند. به گفته آسیما احمد، متخصص غدد درونریز «علائمی مانند مشکلات خواب، گرگرفتگی، تعریق شبانه، خستگی، کاهش متابولیسم، تغییرات خلقی، خشکی واژن، افزایش وزن و سردرد میتواند پس از یائسگی اتفاق بیافتد.»
زنان زیر شصت سال که این علائم را به طور منظم و شدیدتر تجربه می کنند، میتوانند در معرض خطر حمله قلبی یا سکته مغزی باشند.
مدیریت علائم ذکر شده برای حفظ سلامتی در این دهه ضروری است.
دهه شصت
سلامت قلب و عروق همچنان باید در اولویت باشد. استیسی روزن میگوید: «زنان اغلب دچار تنگی نفس، درد قفسه سینه، کمردرد و خستگی می شوند، [علائمی] که به راحتی می توان آنها را نادیده گرفت.اما اگر چیزی اشتباه است، آن را بررسی کنید، زیرا این دهه دوره خطرناکی برای زنان است. »
تقویت عضلات پرینه و لگن برای جلوگیری از افتادگی اندامهای لگن و بیاختیاری ادرار به ویژه پس از یائسگی از دیگر نکات مهم برای زندگی سالم در این دهه به شمار میرود.
ماهیچههای لگن از مثانه، رحم و همچنین رودهها حمایت میکنند. با افزایش سن و به خصوص در صورت تجربه بارداری، این عضلات میتوانند به تدریج ضعیف شده و خطر افتادگی اندامهای لگنی و بی اختیاری را افزایش دهند. این مشکل بعد از یائسگی و به دلیل از دست دادن استروژن بیشتر میشود.
بیاختیاری ادرار همراه با ضعیف شدن عضلات لگن دلیل اصلی ورود زنان به خانههای سالمندان است. انجام تمرینات معروف به کگل برای تقویت این عضلات بسیار مهم است و شایسته است زنان در هر دهه از زندگی خود نسبت به تقویت عضلات لگن خود اقدام کنند.
اگر چه همه این توصیهها خیلی زیاد به نظر میرسند، اما سعی کنید هر بار فقط روی یکی از آنها تمرکز کنید. هیچ کس نمیتواند یک شبِ عادات خود را تغییر دهد، اما هر تغییر مثبت گامی به سوی یک زندگی سالمتر است.