دانشمندان در انستیتو پاستور فرانسه دریافتهاند که حتی سالها پس از ترک سیگار، اثرات توتون بر سیستم ایمنی بدن باقی میماند.
محققان در پژوهش تازه خود تلاش کردند بررسی کنند که چه عوامل دیگری، به جز سن، جنس و ژنتیک، در نحوه دفاع از بدن در برابر مهاجمان خارجی نقش دارند.
آنان نمونههای خون ۱۰۰۰ فرد سالم را در معرض ویروسها و باکتریها قرار دادند و پاسخهای ایمنی بدن آنها را ثبت کردند. معیارهای مورد بررسی در این تحقیق شامل ۱۳۶ متغیر از جمله شاخص توده بدنی (BMI)، سیگار کشیدن، خواب، ورزش و غیره بود.
پژوهشگران دریافتند که در میان این معیارها، سه عامل سیگار کشیدن، عفونت سیتومگالوویروس نهفته (ویروسی بدون علامت در خانواده تبخال) و شاخص توده بدنی بیشترین نقش را داشتند.
به گفته آنان سیستم ایمنی بدن سیگاریها وقتی با باکتری تحریک میشود، واکنشهای التهابی بیشتری از خود نشان میدهد. هرچند این واکنشهای التهابی با ترک سیگار از بین میرود، اما اثرات سیگار بر پاسخهای سلولهای «لنفوسیت تی» (نوعی از سلولهای سیستم ایمنی که به حفاظت از بدن در برابر بیماری کمک میکنند) سالها پس از ترک ادامه پیدا کرد.
دراگ دافی، رئیس واحد ایمونولوژی در انستیتو پاستور و از نویسندگان این مطالعه، در این باره گفت: «مقایسه پاسخهای ایمنی در سیگاریها و سیگاریهای سابق نشان داد که پاسخ التهابی پس از ترک سیگار به سرعت به سطوح طبیعی بازگشت، در حالی که تأثیر آن بر ایمنی سازگار بدن برای ۱۰ تا ۱۵ سال ادامه داشت».
این برای اولین بار است که تاثیر طولانیمدت سیگار بر پاسخهای ایمنی بدن به صورت علمی ثبت میشود. محققان میگویند که به نظر میرسد سیگار با تأثیر بر «بیان ژن» منجر به تغییرات پایدار در سیستم ایمنی بدن میشود.
«بیان ژن» (Gene expression) فرایندی است که در آن اطلاعات درون ژن استفاده میشود تا یک محصول کاربردی از آن بدست آید.
سازمان جهانی بهداشت میگوید تعداد مصرفکنندگان دخانیات در سراسر جهان در حال کاهش است، اما باید اقدامات بیشتری برای کمک به ترک سیگار انجام شود.
ویولن سنآندره، زیستشناس در انستیتو پاستور و نویسنده ارشد این مقاله، گفت: «این یک کشف بزرگ است که تأثیر سیگار را بر سیستم ایمنی افراد سالم و همچنین سیستم ایمنی افراد مبتلا به بیماریهای مختلف معلوم میکند».
نویسندگان نتیجه گرفتند: «این یافتهها درک جدیدی را در مورد تاثیر سیگار بر سلامت انسان و نقش اثرات محیطی قابلتغییر بر تنوع پاسخ ایمنی ارائه میدهند.»
دانشمندان میگویند هنوز مطالعات بیشتری بر روی جمعیتهای متنوعتر مورد نیاز است تا تعاملات پروتئینی و ژنی تحت تاثیر سیگار شناسایی شوند.
نتایج مطالعات تازه در نشریه علمی «نیچر» منتشر شده است.