این موضوعی پوشیده نیست که بسیاری از ما وقتی استرس داریم برای آرامش گرفتن به سراغ غذاهای ناسالم میرویم. تحقیقات جدید اما در آمریکا نشان میدهد که این استراتژی ممکن است نتیجه معکوس داشته باشد. محققان در مطالعه خود در دانشگاه کلرادو دریافتند که رژیم غذایی پرچرب با ایجاد اختلال در باکتریهای ساکن روده، رفتار آنها را تغییر داده و از طریق مسیر پیچیدهای که روده را به مغز متصل میکند، بر مواد شیمیایی مغز تأثیر گذاشته و به اضطراب دامن میزند.
کریستوفر لوری، استاد فیزیولوژی در دانشگاه کلرادو و نویسنده اصلی این مطالعه، در این باره میگوید: «همه میدانند که اینها غذاهای سالمی نیستند، اما ما بیشتر تمایل داریم که خطر آنها را فقط از بابت افزایش وزن ببینیم.»
وی اضافه کرد:«اگر بدانیم که آنها بر مغز نیز تأثیر میگذارند به گونهای که میتوانند اضطراب را افزایش دهند، خطرات این غذاهای ناسالم را حتی بیشتر هم در نظر خواهیم گرفت.»
تیم پژوهشگران برای تحقیق خود موشها را به دو گروه تقسیم کردند و برای مدت ۹ هفته به نیمی از آنها یک رژیم غذایی استاندارد با حدود ۱۱ درصد چربی و به نیمی دیگر یک رژیم غذایی پرچرب حاوی ۴۵ درصد چربی اشباعشده دادند.
طبق گفته مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریهای آمریکا، رژیم غذایی معمول شهروندان این کشور حاوی حدود ۳۶ درصد چربی است.
در طول مطالعه، محققان نمونههایی از مدفوع موشها را جمعآوری کردند و از این طریق میکروبیوم یا باکتریهای روده جانوران را مورد ارزیابی قرار دادند. پس از ۹ هفته، این حیوانات تحت آزمایشات رفتاری قرار گرفتند.
جای تعجبی نداشت که دانشمندان مشاهده کردند گروه مصرفکننده رژیم غذایی پرچرب وزن اضافه کردند، اما مورد قابلتوجه این بود که این موشها تنوع کمتری را در باکتریهای روده خود داشتند.
دکتر لوری با بیان اینکه به طور کلی تنوع باکتریایی بیشتر با سلامتی بهتر همراه است، گفت گروه رژیم غذایی پرچرب سطح بالاتری از سه ژن مسئول تولید و سیگنالدهی انتقالدهنده عصبی سروتونین، که معمولا با استرس و اضطراب در ارتباط هستند، را نشان دادهاند.
هرچند سروتونین اغلب بهعنوان یک ماده شیمیایی برای مغز شناخته میشود، با این وجود زیرمجموعههای خاصی از نورونهای آن در صورت فعال شدن میتوانند پاسخهایی شبیه به اضطراب را در حیوانات ایجاد کنند.
دکتر لوری میگوید: «تصور اینکه فقط یک رژیم غذایی پرچرب میتواند این ژنها را در مغز تغییر دهد و یک حالت اضطراب بالا را ایجاد کند شگفتآور بود.»
تیم تحقیق به این نتیجه رسیده است که یک میکروبیوم ناسالم پوشش داخلی روده را به خطر میاندازد و باکتریها را قادر میسازد تا وارد گردش خون بدن شده و از طریق «عصب واگ»، مسیری از دستگاه گوارش به مغز، با مغز ارتباط برقرار کنند.
به گفته دانشمندان همه چربیها مضر نیستند و چربیهای سالم مانند چربیهای موجود در ماهی، روغن زیتون، آجیل و دانهها میتوانند ضد التهاب و برای مغز مفید باشند.
آنان توصیه میکنند تا حد امکان انواع مختلف میوه و سبزیجات بخورید، پیتزا و سیب زمینی سرخشده را کنار بگذارید و غذاهای تخمیرشده را به رژیم غذایی خود اضافه کنید تا از یک میکروبیوم سالم حمایت کنید.
همچنین اگر میخواهید همبرگر بخورید، یک تکه آووکادو به آن اضافه کنید. برخی تحقیقات نشان میدهند که چربی خوب میتواند با برخی از چربیهای بد مقابله کند.