تا به امروز هزاران مومیایی حیوانی در مصر کشف شده است. هرچند گربهها، سگها و پرندگان شکاری مومیاییشده زیادی از دوران مصر باستان به جا ماندهاند، با این حال مومیاییهای نخستیسانان نادر هستند و کمتر به دست آمدهاند. اما دانشمندان با تجزیه و تحلیل شماری از بابونهای مومیاییشده، نور تازهای به جایگاه این حیوانات در مصر باستان تاباندهاند.
بقایای ۳۶ بابون مومیاییشده که توسط محققان مورد مطالعه قرار گرفتهاند، برای اولین بار در اوایل دهه ۱۹۰۰ میلادی در گورستان «وادی القرود»، یا به اصطلاح «دره میمونها»، در جنوب غربی دره پادشاهان مصر کشف شدهاند.
استخوانها نشاندهنده دهها بابون نوزاد تا بزرگسال از دو گونه بودند: یکی بابون مقدس و دیگری بابون زیتونی که بنابر گفته دانشمندان گونههای بومی مصر محسوب نمیشده و از دو منطقه دیگر وارد این سرزمین شده بودند.
ویم ون نیر، پروفسور افتخاری موسسه علوم طبیعی بلژیک در بروکسل، در این باره میگوید: «بابون زیتونی از نواحی جنوبی (سودان کنونی) و بابون مقدس از مناطق کوهستانی مجاور دریای سرخ، در سودان، اریتره، سومالی و اتیوپی آمدهاند. هرچند منشا دقیق هنوز باید با جزئیات بیشتری مستند شود.»
وی اضافه کرد: «از میان تمام حیواناتی که مصریان باستان به آنها احترام می گذاشتند، بابونها تنها حیواناتی بودند که بومی مصر به حساب نمیآمدند.»
تصور میشود بابونها در آئینهای مصر باستان نقش داشتهاند. این در حالی است که پرورش و مراقبت از حیوانات وحشی بزرگ، به ویژه گونههای غیر بومی، چالشبرانگیز بوده است. در همین رابطه محققان کشف کردند که بابونها قبل از مرگشان از نور خورشید محروم بوده و به دلیل تغذیه نامناسب، دچار بیماریهای استخوانی شده بودند.
به گفته آنان، معاینه بقایای اسکلتی نشانههایی از بیماری «راشیتیسم» را در این حیوانات نشان داده است. بابونها به دلیل محرومیت از آفتاب و بیماری متابولیک دچار تغییر شکل دستها و پاها و صورت، دندانهای رشدنیافته، آرتروز و سایر آسیبها شده بودند.
نویسندگان مطالعه نوشتهاند که این آسیبها در استخوانهای دیگر بابونهای کشفشده دو مکان باستانی سقاره و تونه الجبل که مربوط به همان دوره است دیده میشود.