اخترشناسان با استفاده از تلسکوپ فضایی جیمز وب، موفق به مشاهده کهنترین کهکشانی شدهاند که به نظر میرسد دیگر ستاره جدیدی تشکیل نمیدهد.
یک گروه بینالمللی از اخترشناسان، کهکشانی را که به آن «مرده» میگویند، شناسایی کردهاند که تنها ۷۰۰ میلیون سال پس از انفجار بزرگ، دیگر ستاره جدیدی تولید نکرده است.
به گفته اخترشناسان، این کهکشان قدیمیترین کهکشان از این نوع است که تاکنون مشاهده شده و میتواند به درک چگونگی تنظیم روند شکلگیری ستارگان و علت توقف تشکیل ستارگان جدید در کهکشانها – که به آن «خاموش شدن» گفته میشود – کمک کند.
توبیاس لوزر، نویسنده اصلی مقاله و از اعضای مؤسسه کاوالی برای کیهانشناسی در دانشگاه کمبریج، میگوید: «چند صد میلیون سال اول جهان، دوره بسیار فعالی بود، به طوری که ابرهای گازی زیادی برای تشکیل ستارگان جدید فرو میریختند.»
او در ادامه افزود: «کهکشانها برای تشکیل ستارگان جدید به مقدار زیادی گاز نیاز دارند و جهان اولیه مانند یک بوفه سلفسرویس [مملو از گاز] بود.»
تشکیل ستاره بخش مهمی از شکلگیری و تکامل کهکشانهاست. این کهکشان خاص، حدود ۱۳ میلیارد سال پیش تشکیل ستارههای جدید را متوقف کرد و به نظر میرسد روند تشکیل ستاره را ابتدا به سرعت آغاز و متوقف کرده است.
ستارهشناسان مشخص کردهاند که این کهکشان یک «دوره کوتاه و شدیدِ تشکیل ستاره» داشته است که بین ۱۰ تا ۲۰ میلیون سال قبل از زمانی که با تلسکوپ فضایی جیمز وب مشاهده شد، متوقف شده است.
سایر اخترشناسان میگویند که ساز و کارهایی مانند واکنش ناشی از تشکیل ستاره و سیاهچالههای ابر پرجرم میتوانند از دلایل کند شدن یا توقف تشکیل ستاره باشند.
همچنین این احتمال وجود دارد که در طول تشکیل ستاره، گاز بدون اینکه دوباره پر شود در طول شکل گیری ستاره مصرف شده باشد که اساساً باعث گرسنگی کهکشان شده است.
رابرت مایولینو، یکی دیگر از نویسندههای این مقاله و استاد اخترفیزیک تجربی در دانشگاه کمبریج، گفت: «ما مطمئن نیستیم که هیچیک از این سناریوها بتوانند آنچه را که اکنون با جیمز وب دیدهایم، توضیح دهند.»
او افزود: «تاکنون برای درک جهان اولیه، از مدلهایی بر اساس جهان مدرن استفاده میکردیم. اما اکنون که میتوانیم به گذشتههای بسیار دورتری نگاه کنیم و ببینیم که شکلگیری ستارگان در این کهکشان به سرعت متوقف شده است بنابراین مدلهای مبتنی بر جهان مدرن ممکن است نیاز به بازبینی داشته باشند. »
این احتمال وجود دارد در حالی که به نظر میرسد کهکشان در زمان مشاهده «مرده» باشد، ممکن است دوباره شروع به تشکیل ستارگان کرده باشد، اما برای تأیید این موضوع به مشاهدات بیشتری نیاز است.
ستارهشناسان میگویند این یکی از عمیقترین مشاهداتی است که با تلسکوپ فضایی جیمز وب انجام شده است و از دادههای JADES (بررسی عمیق فراکهکشانی پیشرفته JWST) استفاده شده است.