مدیرکل دفتر امور حمایتی و توانمندسازی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، ۱۶مهر۱۴۰۲، از شناسایی ۴۳ هزار کودک فاقد شناسنامه حاصل از ازدواج مادران ایرانی و پدران غیر ایرانی در ایران خبر داد.
دفتر مطالعات اجتماعی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در دی۱۴۰۰، در گزارشی اعلام کرد بیش از ۶۱ درصد خانواده‌های دارای فرزند بی‌شناسنامه، جزو سه دهک فقیر جامعه ایران هستند، ۵۰ درصد این کودکان، هیچ مدرک هویتی، حتی یک گواهی تولد هم ندارند، ۴۶ درصد این کودکان یا به مدرسه نرفته، یا مجبور به ترک‌تحصیل زودهنگام شده‌اند و فقط ۳ درصد از این زنان و خانواده‌هایشان تحت پوشش نهادهای حمایتی همچون بهزیستی و کمیته امداد قرار گرفته‌اند.
به گفته یکی از فعال حقوق کودکان، وضعیت بی‌شناسنامه‌ها در‌حال‌حاضر به یک بحران تبدیل شده است . چون اتباع افغانستان برای کارگری به ایران آمده‌اند و عاقدهای مستقر در شهرهایی که بیشترین آمار بی‌شناسنامه‌ها را دارد، اتباع غیرقانونی را به عقد زنان و دختران محلی درمی‌آورند.
این حقوق‌دان و فعال حقوق کودک می‌گوید: «با شورای روستا در این خصوص گفت‌وگو کردیم، از آن‌ها درخواست کردیم به این اتباع بگویند که تنها در صورت ازدواج رسمی فرزندان آن‌ها صاحب شناسنامه و خودشان دارای مدارک اقامت ایرانی خواهند شد؛ با عقد و ازدواج غیررسمی به فرزندان آن‌ها تابعیت ایرانی اعطا نخواهد شد. ولی پاسخ شورای روستا این بود “اینجا از فقر ازدواج می‌کنند”».
این فعال حقوق کودک اضافه می‌کند: «به همین دلیل اوضاع بی‌شناسنامه‌ها در مناطقی همچون سیستان‌و‌بلوچستان و قشم، خیلی خراب‌تر و بد خواهد شد. هیچ‌کاری هم از ما ساخته نیست».
