درباره اثرات مخرب استفاده از شبکههای اجتماعی تحقیقات گستردهای انجام شده است. مطالعات جدید نشان میدهد، حتی یک هفته استفاده نکردن از این شبکهها، اعتماد به نفس و نگرش زنان جوان را نسبت به بدن خود بهبود خواهد بخشید.
بر اساس گزارش مجله ScienceDirect، پژوهشگران در جریان مطالعهای تحقیقاتی در یکی از دانشگاههای کانادا مشاهده کردهاند که فشار روانی بر زنان جوانی که به صورت مداوم در حال مقایسه اندام خود هستند، بسیار بالاست.
گروهی از دختران جوان که در این مطالعه تحقیقاتی شرکت کردهاند، از تاثیر مخرب شبکههای اجتماعی در زندگیشان گفتهاند، از جمله اینکه استفاده از شبکههای اجتماعی توانایی آنان در ایجاد روابط را کاهش داده، خواب آنان را مختل کرده و همچنین سبب شده که حتی به خودکشی بیاندیشند.
در این مطالعه ۶۶ دانشجوی رشته روانشناسی دانشگاه یورک تورنتو به دو گروه تقسیم شدند. دسترسی گروه اول به مدت یک هفته به فیسبوک، تیکتاک، اینستاگرام و سایر شبکههای اجتماعی قطع شد و گروه دیگر طبق روال معمول به این شبکهها دسترسی داشتند.
پیش از آغاز مطالعه نیز با شرکتکنندگان هر دو گروه مصاحبه و سوالاتی مانند میزان تمرکز، اعتماد به نفس و نگرش نسبت به بدنشان پرسیده شد. مثلا اینکه چقدر از اندام خود راضی هستند؟ آیا دوست دارند مانند مدلهای مجلات به نظر برسند؟ چقدر در روز بدن خودشان را با اینفولئنسرهای شبکههای اجتماعی مقایسه میکنند؟ نسبت به بدن خود شرم دارند؟
به گفته جنیفر میلز، استاد روانشناسی که این پژوهش را هدایت میکرد، پاسخها شوکه کننده بود و از اثرات مخرب بزرگی خبر میداد که اغلب در تحقیقات روانشناسی نادیده گرفته میشوند.
حتی پس از اصلاحات آماری که تنوع طبیعی در نحوه تفکر افراد در مورد بدن خود را در نظر گرفته بود، بین دو گروه مطالعه تفاوت آشکاری وجود داشت. بدین ترتیب که اعتماد به نفس و نگرش نسبت به بدن خود در گروهی که در یک هفته از شبکههای اجتماعی استفاده نکرده بودند، به میزان قابل توجهی بهتر بود.
میلز که بیش از دو دهه است در مورد نقش هدفمند رسانهها بر زنان و به خصوص تاثیر آن بر اختلالات زنان تحقیق کرده است، میگوید: «این موضوعات پیش از فراگیر شدن اینترنت تا امروز که استفاده از شبکههای اجتماعی به طور چشمگیری اجتنابناپذیر شده، وجود داشته است. البته در آن زمان، فقط میتوانستید تعداد محدودی از دقایق یا ساعات خود را صرف خواندن مجلات مد و زیبایی کنید و این مجلات دست کم فقط یک بار در هفته منتشر میشدند اما حالا هر لحظه در معرض خواندن و دیدن مطالب از این دست هستید.»
این استاد روانشناسی همچنین معتقد است، پرهیز استفاده از شبکههای اجتماعی به تنهایی منجر به تغییر در ارزشهای روانشناختی در بین زنان جوان نخواهد شد.
عدم استفاده از چنین شبکههایی افراد را به ملاقات بیشتر حضوری با دوستان، خواب با کیفیت و بودن در هوای تازه و ورزش نیز سوق میدهد؛ فعالیتهایی که به اثبات برای سلامت جسم و روان نقش بسیار مهم و سودمندی ایفا میکنند.
هدف نهایی از این مطالعه این است که آگاهی مردم نسبت به خطرات ناشی از استفاده کنترلنشده از شبکههای اجتماعی افزایش یابد.